AKKOORDEN EN AKKOORDNOTATIE

Een akkoord is een verzameling van (in de basis drie) noten met een bepaalde samenhang, die tegelijk worden gespeeld. Een reeks akkoorden wordt een akkoordenschema of akkoordprogressie genoemd.

Met behulp van een progressie  kan je als het ware de muzikale 'outline' van een stuk neerzetten, dus de samenvatting van alles wat er gebeurt op melodisch en harmonisch vlak. Akkoordenleer kun je gebruiken om stukken te analyseren, om te componeren, en om te spelen. 

In veel muzieksoorten is er sprake van een tweedeling in melodie en begeleiding (harmonie) en wordt de hoofdmelodie begeleid door de bijpassende akkkoordprogressie.

* Melodie: eenstemmig verloop van noten in de tijd. Bij melodie gaat het om de horizontale verhoudingen van noten tot elkaar, dus verhoudingen tussen noten die na elkaar klinken.

* Harmonie (oftewel akkkoorden): meerstemmig verloop van noten in de tijd. Bij harmonie wordt juist verticaal gedacht, en dus gekeken naar de verhoudingen tussen de noten die gelijktijdig klinenken.


OPBOUW AKKOORDEN

- Een akkoord is in de basis een drieklank, bestaande uit de intervallen prime, terts en kwint. De Prime wordt ookwel de grondtoon genoemd aangezien dat de noot is waarop het akkoord wordt 'gebouwd' en waar het zijn naam aan ontleent.
 
- Een akkkoord is in principe een tertsenstapeling. Dus de afstand tussen alle akkoordnoten bedraagt een (grote of kleine) terts. NB: de afstand tussen de eerste en de tweede noot van een akkkoorden (prime-terts) is een terts, en de afstand tussen de 2e en 3e noot van een akkoord (terts-kwint) is ook een terts.

MINEUR EN MAJEUR

Een is een mineurakkoord als het een kleine terts (b3) bevat, en een akkoord is majeur als het een grote terts (3) bevat. Hetzelfde geldt overigens voor toonladders.

VIERKLANKEN EN TOEVOEGINGEN

Vierklanken zijn akkoorden die naast de 1 (prime), 3(terts), en 5(kwint) ook een 7(septiem) hebben en worden ookwel septiem-akkoorden of jazzakkoorden genoemd. De 7 ligt wederom een terts boven de 5. Je kunt zo lang doorgaan met tertsenstapelen als je wilt en dan krijg je 5 klanken (9akkoorden), 6klanken (11akkoorden) etc etc, alleen die meerklanken komen in de regel alleen in jazz en moderne klassieke muziek voor. In pop en blues gaat het doorgaans niet verder dan septiemakkoorden.

AKKOORDNOTATIE

Drieklanken:

X 		= majeurakkoord: 		1,  3, 5	(prime, grote terts, kwint)
Xm of X-	= mineurakkoord: 		1, b3, 5	(prime, kleine terts, kwint)
Xdim of Xmb5 	= verminderde drieklank:  	1, b3, 5b	(prime, kleine terts, verminderde kwint)

(*X is een variabele en staat voor een willekeurige akkoordgrondtoon)
(*dim staat voor diminished, engels voor verminderd)

Vierklanken:
X7		= septiem of dominantakkkoord:	1, 3, 5,b7  *
Xm7		= mineur7 akkoord:		1,b3, 5,b7  *
Xmaj7		= majeur7 akkoord:		1, 3, 5, 7
Xmin maj7	= mineur majeur7 akkoord:	1, b3,5,b7

*NB De akkoordnotatie is niet geheel logisch ten opzichte van de notatieregels van intervallen en bevat engele uitzonderingen op de notatieregels: staat er bij een akkoord namelijk kortweg '7', dan is dat geen grote zeven (7) zoals je wellicht zou verwachten, maar een kleine zeven (b7). Dit is omdat de kleine 7 van oudsher verreweg de meest voorkomende 7 was en het gebruik van de grote zeven pas later grootschalig in zwang is geraakt.